Op zondag 10 november 2024 vond in samenwerking met de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme (NCDR) een gespreksbijeenkomst plaats in de Chocoladefabriek van Gouda. De middag was (maar niet uitsluitend) gericht op Surinaamse Chinezen. NCDR-directeur Rabin Baldewsingh vroeg de aanwezigen om hem twee punten mee te geven voor het Nationaal Programma tegen Discriminatie en Racisme. Op basis hiervan stelt de NCDR beleidsmaatregelen voor aan het kabinet. "In Nederland hebben we geïnstitutionaliseerde uitsluitingsmechanismen", aldus Baldewsingh. "Het gaat niet alleen om een gevoel. Er komen meer meldingen van discriminatie en racisme binnen bij de politie en het OM." Dit soort cijfers vragen om actie. Het deelnemersveld is divers: een grote groep twintigers en dertigers, een bijna net zo grote groep gepensioneerden en een kleinere groep veertigers en vijftigers. Hun achtergronden zijn net zo divers als hun leeftijden. Sommigen zijn geboren in Suriname, anderen in Nederland, anderen komen uit China of Indonesië, en weer een ander is geboren in Maleisië. De meeste van de aanwezigen wonen in de Randstad, maar er zijn ook mensen die langer gereisd hebben. In deelsessies konden aanwezigen kiezen uit een aantal thema’s. Loopbaan, netwerken en participatie waren de meest besproken onderwerpen: als je problemen hebt op de arbeidsmarkt, waardoor komt dat dan? Moet de maatschappij veranderen of moet je zelf een stapje harder lopen? Daar is niet iedereen het over eens. En als je ergens niet aangenomen wordt: is het dan omdat ze echt iemand hebben die beter is? Of betekent 'je past niet in het team' iets anders? Er was een duidelijk verschil van mening tussen de oudere generatie die zich eind jaren zestig-begin jaren zeventig hier heeft gevestigd en de jongeren die hier geboren zijn. De eerste groep zei geen discriminatie te hebben ervaren en makkelijk een baan te hebben gevonden. Ook racistische grappen en micro-agressie accepteerden zij, want zij voelden zich gast en pasten zich aan. De jongeren daarentegen gaven aan dat ze racistische grappen niet accepteerden, daarover in gesprek gingen en niet het gevoel willen hebben zich nog altijd aan te moeten passen, want zij zijn hier geboren en getogen. Iedere tafel bespreekt onder leiding van een tafelhost één thema. Na iedere gespreksronde schuiven de groepen door naar de volgende tafel. In drie gespreksrondes worden door de deelnemers ervaringen en ideeën uitgewisseld over hoe het is om als Nederlander met Chinese en/of Surinaamse achtergrond je carrière op te bouwen in Nederland, hoe het sociale leven eruit ziet en hoe de politiek-maatschappelijke betrokkenheid is, en wat mensen hierin belemmert. Waarom participeren ze relatief weinig in verenigingen, besturen en de politiek? Is het angst, uitsluiting, opvoeding of wellicht cultuur? Ook daar verschillen de meningen over. Uitsluiting is complex, en niet zo 1-2-3 op te lossen, laat staan iets waar je altijd de vinger achter kan krijgen. Tientallen gesprekken en bijna net zo veel onderwerpen terugbrengen tot twee beleidskeuzes is bepaald geen sinecure. Het blijkt lastig om een gelaagd probleem te concretiseren. Toch komen er een aantal voorstellen: onderwijs speelt een belangrijke rol, vinden de deelnemers, en ook Baldewsingh. Er moeten inclusievere lesmaterialen ontwikkeld worden. Ook in de werving en selectie van kandidaten op de arbeidsmarkt valt flink wat te verbeteren. Sollicitatiecommissies zouden diverser moeten worden. "Denk bijvoorbeeld aan de Rooney Rule", zegt Baldewsingh. Deze regel komt uit het American Football en schrijft voor dat in selectiecommissies minstens één vrouw of iemand met een bi-culturele achtergrond moet zitten. Bovendien moet er objectief worden geworven en geselecteerd, zodat een ‘klik’ hebben met de sollicitant niet meer leidend wordt. De middag verdient een vervolg, want over dit onderwerp is bepaald nog niet alles gezegd. In een volgende bijeenkomst zou één thema gekozen kunnen worden om te bespreken. Baldewsingh: "Dat leidt tot nog treffendere adviezen". "Je moet in het beleid presenteren dat het niet gaat over discriminatie, maar over inclusie. Discriminatie heeft een negatieve connotatie."